جالی خالی پدر دوبله ایران
6 تیرماه مصادف است با یازدهمین سالگرد درگذشت پدر دوبلاژ ایرانی علی کسمایی. او معتقد بود که هر چیزی را که یاد می گیرد نباید در خودش نگه دارد. در عین حال، او نسلی پرافتخار را از خود به جای گذاشت که اخیراً از وضعیت هنر ناراضی بوده اند و در سال گذشته شاهد فوت چندین استاد دوبله بوده اند.
علی کسمایی متولد ۱۲۹۴ فارغ التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه تهران و از سال ۱۳۲۹ کار دوبله را آغاز کرد و برای اولین بار در سال ۱۳۳۳ به عنوان ناظر گوینده با دوبله فیلم سینمایی «شاهزاده روباهان» مشغول به کار شد.
دوبله: «شازده احتجاب»، «شطرنج باد»، «ملکوت»، «هجرت»، «پرواز در شب»، «هزاردستان»، «سربداران»، «آخرین پرواز»، «این خانه دور است»، «سال‌های جوانی»، «اتاق یک»، «حکایت آن مرد خوشبخت»، «کمیته مجازات»، «هور در آتش» و فیلم‌های خارجی «دکتر ژیواگو»، «بانوی زیبای من»، «آوای موسیقی» و «هملت» از آثار این هنرمند است.
کسمایی سال‌ها به‌عنوان نویسنده و مترجم در سازمان‌های خبری و مدیر مجلات «عالم هنر»، «شهر ری»، «اطلاعات»، «مهر ایرانگ» و «راهنمای کارگران» فعالیت می‌کرد، اما در 6 تیر 1391 درگذشت. او به عنوان یکی از پایه گذاران صنعت دوبله در ایران شاگردان زیادی تربیت کرده که هر کدام از پیشکسوتان دوبله ایران به شمار می روند.
او گفت: «زمانی‌که وارد سینما شدم، حتی در ایران یک “مویلا” (میز تدوین) وجود نداشت و دوبله فیلم‌های فارسی را که در “پارس‌فیلم” انجام می‌شد، هنرمندانی چون سیامک یاسمی، ژاله علو، مهین بزرگی و بیژن محتشم که علاقه‌مند و عاشق سینما بودند، انجام می‌دادند. آن فیلم‌ها که در “پارس‌فیلم” ساخته می‌شدند، نه صدای صحنه و نه صدای شاهد داشتند؛ بنابراین ما دیالوگ‌های آنها را درست می‌کردیم.»
منوچهر اسماعیلی در مراسم بزرگداشت علی کسمایی که در سال 1385 به مناسبت روز سینما برگزار شد، گفت: من بخش کوچکی از کار عمرعلی کسمایی هستم. امروز صحبت از مردی است که زندگی اش ثمره دوبله ایرانی است. افتخار می کنم که در 20 سالگی در فیلم «دروازه پاریس» با او کار کردم. یکی از ویژگی های علی کسمایی فرصت دادن بود. او به شما آموخت که آنچه را که یاد می گیرید برای خود نگه ندارید. همین امر باعث ماندگاری نام علی کسمایی در دوبله ایران شد.
بر اساس شواهد، بسیاری از مدیران دوبلاژ و گویندگان برجسته ای که در حال حاضر مشغول به کار هستند که بسیاری از آنها در چند سال گذشته از دنیا رفته اند، از شاگردان کسمایی به حساب می آمدند.آن طور که ابوالحسن تهامی نژاد درباره او گفت: کسمایی استاد همه ماست و با او کار دوبله را آغاز کردیم، آقای کسمایی روی همه ما تاثیر گذاشت و فیلم های بسیار خوبی را دوبله کرد که به خوبی درک می کرد و می دانست باید چه کار کند.
علی کسمایی در سال ۱۳۸۷ جوایز و یادگارهای خود شامل عکس، فیلم، لوح و تجهیزات مربوط به بیش از نیم قرن فعالیت در عرصه سینما را به موزه سینما اهدا کرد.
او در دفتر موزه سینما نوشت: «اکنون حاصل زندگی ام از نوشته، شعر، کتاب، لوح تقدیر، فیلمنامه، نوار و… را به موزه سینمای ایران تقدیم می کنم تا در امان باشند. از نیش پراکندگی و نابودی و مفید باشد برای آیندگان بر پیشینیان است که این مرزوب کهنه پرافتخار را با تلاشی خستگی ناپذیرتر، پیشرفته‌تر و توسعه‌یافته‌تر و سرافرازتر و موزه‌اش پربارتر به نسل‌های آینده بدهند.
به همین مناسبت موزه سینما بخشی از گفت و گو با این هنرمند را منتشر کرد.