جای «سریال‌های خیابان خلوت کن» در تلویزیون خالیست

بنابراین انتظار می رفت پس از رکود تولیدات رسانه ملی در چند سال اخیر، با حضور تیم مدیریتی جدید در سازمان صدا و سیما، امید به بهبود شرایط و به حداقل رساندن فاصله بین مخاطبان و تولیدات تلویزیونی باشد. احیا شود. اما واقعیت این است که چنین اتفاقی نیفتاد و حتی پس از گذشت بیش از دو سال نشانه‌ای از تغییر در خروجی آنتن تلویزیون به‌ویژه در حوزه سریال‌سازی مشاهده نمی‌شود.

این یک واقعیت است که مدیران جدید تلویزیون برای رهایی از بحران از دست دادن مخاطب، آنقدر به برنامه ریزی برنامه های ترکیبی فکر کرده اند و موفق به تولید برنامه هایی مانند «محفل»، «سیدخندان» و مسابقات جذابی مثل «کاهرمان» شده اند. و اجراهای جذابی ارائه نکردند.این در حالی است که برنامه های سندیکایی مانند سریال های تلویزیونی نمی توانند قابلیت پخش مداوم داشته باشند. چنین تولیداتی اساساً متن اصلی تلویزیون نیستند و آنچه می تواند گنجینه ای ماندگار برای یک رسانه تصویری باشد، تولید و پمپاژ داستان در قاب جادو است.

ساخت 1300 سریال با تنها 100 مجموعه ماندگار

رضا درسکار منتقد و کارشناس رسانه در گفت وگویی اظهار داشت: دوستان ما درک نمی کنند که فضای مجازی و ماهواره و ارتباطات چندگانه رسانه ای به مردم قدرت انتخاب داده است و شما فقط زمان کوتاهی دارید تا به مردم ثابت کنید. که اگر از آن استفاده کنند، این کار را نکنند، تمام می شود.”

و ادامه داد: بی پولی، بی اعتمادی و ملیت نبودن عمده ترین مشکلاتی است که این روزها تلویزیون از آن رنج می برد. البته این موارد و انتقادات از سال ها قبل مطرح شد، اما مدیران بر رفتار خود پافشاری کردند و این رویه در نتیجه این مسائل سانسور و تیره شدن مفاهیم ادامه دارد.

صداوسیما حدود 1300 سریال تلویزیونی تولید و پخش کرده است، اما از این فهرست کمتر از 100 سریال به عنوان آثار ماندگار و پرمخاطب شناخته می شود که بیشتر آنها تولیدات دهه 70 و 80 و در دهه 90 و دو سال از سال 1400 است. سریال های تلویزیونی به دلیل کیفیت بسیار پایین با انتقادات عمومی مواجه شده اند.سریال های ضعیف همیشه در همه جای دنیا یافت می شوند و حتی بهترین تیم های سازنده هم می توانند آثار ضعیفی را در کارنامه خود داشته باشند. اما در چند سال گذشته، تعداد سریال های تلویزیونی بسیار ضعیف بیش از آن چیزی بوده است که ممکن است بدیهی فرض کنیم. به وضوح یک مشکل جدی در رویکرد این رسانه به سریال سازی وجود دارد و تا زمانی که به آن رسیدگی نشود، این زمان همچنان رو به کاهش است.

خاله‌بازی به جای ژانر امنیتی

حتی ژانر امنیتی که با ساخت آثار جذابی چون «خانه امن» و «سرجوه» باب خود را در تلویزیون باز کرد، سال گذشته شاهد سریال های خوبی در این ژانر بود، سریال های امنیتی مانند «شهباز» و «تم رخ» بیش از داستان های اسرارآمیز و برای جذاب بودن، جوک های سرد و غیر جذابی هستند که ساختار یکسانی دارند.

ضعف فیلمنامه و پیروی داستان ها از کلیشه های پذیرفته شده، روند سریال را قابل پیش بینی کرد. شخصیت پردازی ضعیف، بازی مصنوعی و استفاده از بازیگران تکراری نیز باعث می شود سریال های ایرانی کمتر مورد توجه قرار گیرند. طراحی گریم و لباس یکی از مهم ترین عوامل برای باورپذیری نقش است که در سریال های ایرانی از آن غفلت می شود.همچنین، طراحی صحنه و انتخاب مکان اغلب تکراری و به دور از خلاقیت و توجه به جزئیات است.

جالب اینجاست که کارشناسان معتقدند بیشتر این مشکلات ربطی به بودجه ندارد و بیشتر ناشی از کم کاری گروه های سازنده است که در آن سال ها به دلیل نداشتن مهارت کافی موفق به پخش سریال «خیابان آرام» نشدند. و توانایی ها .

شیدا اسلامی کارشناس رسانه راهکارهای پیشنهادی خود را برای تبلیغ ویژه برنامه های سیما اینگونه ارائه می کند: «توسعه سخت افزار و نرم افزار برنامه نویسی در سال های اخیر بر گردش کار سازندگان برنامه های آموزشی تلویزیونی نیز تأثیر گذاشته است. اما آنچه در دنیای امروز در بحث مسائل دینی راه رفتن بر لبه تیغ را آسان می کند، توجه به حوزه مغز است. برنامه مغز پویا و مؤثر است که می تواند برنامه را از نظر جنبه هنری، ساختار و فرم غنی کند و رویکردها و نحوه بیان محتوا را هدایت کند. نرم‌افزار مناسب با ویژگی‌هایی که کاربرد آن را می‌طلبد، «کرونولوژی» و «علم مخاطب» را در دل خود جای داده است. بر این اساس برای بهتر شدن برنامه های ماه رمضان به نظر من باید به آثار تئاتری در نظر گرفته شده برای این ایام توجه شود.»

مسعود نوابی کارگردان آثار مطرحی چون «دردسر والدین»، «مسافر زمان» و «آهوی ماه نهم» معتقد است: «یکی از اساسی ترین مشکلات ساخت و تولید سریال در ایران به فیلمنامه مربوط می شود. هر چقدر هم که در خلق آثار قوی باشید، اگر محتوا قابل قبول نباشد، نمی توانید کار باکیفیتی تولید کنید. محتوای باکیفیت زمانی تولید می شود که برای نویسندگان ارزش قائل باشیم و نویسندگان نگران معیشت آنها نباشند.

بهار امسال و سریال‌هایی که ساخته شد

تلویزیون علاوه بر پخش ملودرام های خسته کننده و ضعیف و سریال های خانوادگی مانند «تب و تاب» و سریال های تلخ و تلخ مانند «نیکان» در سال های اخیر در ژانر طنز و کمدی کارنامه قابل قبولی نداشته است و حتی می تواند باشد. گفت این ضعیف ترین برنامه تلویزیونی این سال هاست سریال هایی هستند که به آنها طنز گفته می شود اما از آوردن لبخند بر لبان مخاطب دریغ نکنید! ناگفته نماند انتقادات تند اجتماعی، فرهنگی و سیاسی. به عنوان مثال همین سریال «چشمبندی» که فصل دوم آن هم اکنون روی آنتن می رود نتوانست رضایت مخاطبان را جلب کند و حتی در فصل دوم نسبت به فصل اول دچار افت کمی و کیفی شد.

سریال های نوروزی سیما نیز کارکرد اولیه خود را از دست داده اند.تقارن ماه مبارک رمضان و نوروز بایرام دلیلی شد تا سریال های نوروزی و رمضانی با هم روی آنتن برود. سریال هایی که دیگر خبری از آنها نیست و پخش برخی از آنها تا همین اواخر ادامه داشت.

محمدرضا شاه حسینی، کارشناس رسانه در این باره می گوید: «ویژه برنامه های سیما در مناسبت هایی مانند نوروز و ماه مبارک رمضان کارکرد اصلی خود را از دست داده است. سریال امسال ربطی به ماه رمضان نداشت. همچنین کیفیت سریال سازی در شبکه های تلویزیونی به شدت افت کرده است. گویای این آمار اعلام شده از سوی سیما است که پرمخاطب ترین سریال ماه مبارک رمضان تنها 26 درصد بیننده دارد.

خسته‌مان کردی «گیلدخت»!

«گیل دخت» دیگر سریال تلویزیونی امسال بود که بیشتر آن سال گذشته پخش شد. اگرچه «گیلدخت» از ابتدا با موضوع کلیشه ای عشق دختر پولدار و پسر رعیت شروع شد، اما فضای سبز شمال کشور و برخورد با جامعه رعیت ها، مخاطب را در انتظار سریالی جذاب و خاطره انگیز می کرد. سریال «بعد از باران» اما این سریال 60 قسمتی هر چقدر هم ادامه پیدا کند بیننده را ناامید و خسته می کند. تماشاگران دائماً منتظر یک اتفاق جدید در تاریخ بودند، اما هیچ پیچ و تابی در سریال وجود نداشت و همین باعث شد تماشاگران زیادی به او هدیه تماشای آن را بدهند!

وی افزود: من نمی گویم گیلدخت اصلا مشکلی ندارد، بلکه می گویم هیچکس چیزی برای سریال کم نگذاشته است. ما در دوران کرونا کار می کردیم. شاید 45 روز دست از کار کشیدیم. ما یک آتش سوزی وحشتناک داشتیم که بخشی از مکان ما را از دست داد.ما متوجه انتقادات هستیم، اما تمام تلاشمان را کردیم. ما از شیرین کاری بسیار کمی استفاده کردیم. خود گلنار سوار بر اسب به تخت سلطنت می رود.

آتش و باد،‌ شاید استراتژیک

شاید در میان سریال‌های امسال تنها سریال «آتش و بد» در ژانر استراتژی، با وجود تمام ایرادات محتوایی و ضعف‌های فرم، همچنان توانسته از ویژگی‌های اصلی چنین تولیداتی برخوردار باشد و تلویزیون در پخش کاملاً ضعیف است. سری جدید ویژه”.

اما کارشناسان رسانه ای بر این باورند که سوزاندن «سریال های راهبردی» به طرق مختلف، یکی از اولین اشتباهات بزرگ «رسانه ملی» در اوایل سال 1402 هجری قمری بوده است. سریالی که از یک سو با تغییر نام از «جشن سربرون» به «آتش و باد» دچار بحران هویت شد و از سوی دیگر با سپردن پخش آن به شبکه ای غیرمرتبط، وسعت و جذابیت آن کاهش یافت و در نهایت پخش در بدترین زمان ممکن بلافاصله پس از افطار منزوی شد.

سیمافیلم؛ از کیف انگلیسی تا بچه‌مهندس!

با نگاهی به سریال های تولید شده در مرکز سیمافیلم که در گذشته آثار معروفی چون سریال امام علی (ع)، مختارنامه، معمایی شاه، در چشم باد، تنهاترین سردار، کیف انگلیسی و یوسف پیامبر را در کارنامه دارد، نتیجه می شود. خیلی بیشتر – متفاوت نخواهد بود.و سری جدید این مجموعه در سالهای اخیر چندان موفق نبوده است. زیرخاکی سرنوشت، بچه المهندش، پایتخت و نون خا که از مجموعه های تلویزیونی چند قسمتی هستند دچار افت کیفیت شده اند. تا جایی که ممکن است آخرین فصل هر یک از این سریال ها را می توان ضعیف ترین فصل دانست. سریالی که گاه به برندی برای تلویزیون تبدیل شد اما در قسمت پایانی به هیچ وجه نتوانست مخاطب را راضی کند.

عملکرد ضعیف سیمافیلم در دهه اخیر در حالی است که مهدی ناکویان، رئیس سیمافیلم در پاسخ به منتقدانی که می گویند خبری از سریال های تلویزیونی نیست، می گوید: تلویزیون از نظر کمی همچنان از تریبون ها، نهادهای تولید و بسیاری از نهادهای دیگر جلوتر است. اما وقتی از رسانه ملی توقع دارید در تولید سریال ها تغییر کند و به این مسائل بپردازد، زمان می برد.این احتمالاً باعث می شود که آنتن از نوع تداخلی که در سال گذشته شاهد آن بودیم رنج ببرد. اما من هم می خواهم این قول را بدهم و نمی خواهم ناامید شوم. موتور سریال سازی تلویزیون دوباره روشن شده و حالا که 8 سریال در دست تولید داریم تا پایان تابستان به 20 سریال می رسد و انشالله این تعداد را حفظ خواهیم کرد.

خوب است که شبکه های اصلی مثل شبکه 5 و 2 به جای تکرار سریال های ایرانی یا سریال های کره ای مثل «بیمارستان» و «تزویر» را پخش کنند، اما موفقیت رسانه ملی در زمینه سریال سازی تنها به تعداد آنها بستگی ندارد و کیفیت و محبوبیت سریال سازی مهمتر است و باید دید سیما فیلم به عنوان یک موسسه تخصصی سریال سازی تلویزیونی می تواند به روزهای اوج سریال سازی خود بازگردد یا خیر!

چند جمله دیگر

مشکل برنامه نویسی و سریال سازی غفلت از تحقیق و رسیدن به یک فیلمنامه قدرتمند است. در رویکردهای تحول آفرین رسانه ملی و تاکید رئیس سازمان و معاون سیما، محتوا بالاتر از بقیه زرق و برق ها و در واقع نکته ای است که پیمان جبلی و برخی دیگر از مدیران صدا و سیما بارها در روند تحول رسانه ملی بر حرکت به سمت محتوا تاکید شده است.همچنین منتقدان معتقدند: «نگاهی به تولیدات هنری تلویزیون در دهه 1990 نشان می‌دهد که اغلب این آثار صرفاً برای انجام وظیفه و تکمیل کننده رهبر تلویزیون خلق شده‌اند و امروز پیامدهای چنین رویکردی را در استقبال مخاطبان از آثار شبکه تلویزیونی بومی نداشتن چارچوب، داستان و فیلمنامه مناسب، طرح و دیالوگ های کلیشه ای، پیش پا افتاده و ناشیانه، بازی های مصنوعی و مشکلات فنی ساده مجموعه ای از عوامل آشکاری است که این روزها در بیشتر سریال های تلویزیونی به چشم می خورد».

حسین رنجبر، مدرس رسانه و منتقد سینما نیز با تاکید بر لزوم رفع نقاط ضعف تلویزیون در سریال سازی، می گوید: «تا جایی که سازندگان برنامه ها و سریال ها به موضوعات و داستان های عامه پسند نزدیک می شوند و در عین حال، باید مراقب کیفیت باشند «اگر کارشان افت پیدا نکند، البته مخاطبان رسانه ملی هم افزایش می‌یابد، البته به شرط اینکه واقعاً مدیریت سازمان صدا و سیما از سریال‌سازان حمایت لازم را بکند. ”

به هر حال باید گفت که زمامداران جدید رسانه ملی وقت کافی برای پیش تولید و ساخت سریال های جذاب و ارزشمند داشتند و امروز با فراموشی آزمون و خطا، مخاطبان اصلی رسانه ملی منتظر تحول موعود هستند. اتفاق افتادن.