مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از نگاه برخی مدیران و صاحبان سکوها

معاونت هنری و رسانه، اگر تحلیل محتوای اخبار هنری طی 8 ماه گذشته در حوزه فرهنگی کشور به پایان رسیده باشد، بدون شک موضوعاتی مانند «نمایش خانگی»، «تنظیم گری»، «صوت و تصویر فراگیر» و … از پربازدیدترین موضوعات هستند. جریان رسانه‌های متمرکز بر این موضوع، هر روز بحث‌های جدیدی را به همراه داشته است که گویی این موضوعات کلیشه‌ای شده و کمتر کسی به آن توجه می‌کند. این پلتفرم سریال ها و نمایش های واقعیت را یکی پس از دیگری می ساخت و ساترا به عنوان نهاد نظارتی سعی می کرد نهاد نظارتی سازمان صدا و سیما باشد. در بین بخش‌ها شاید فقط یک بخش (حتی در میان قدرتمندترین بخش‌هایی که بخش بزرگی از تولید تئاتر داخلی را مدیریت می‌کنند) وجود داشت که اهمیت چندانی به مجوز نداشتند، اهالی بخش با ساترا همکاری می‌کردند.

اگرچه در چند سال اخیر تنظیم گری، مجوزدهی و کنترل حوزه تئاتر داخلی همواره بر عهده رسانه ملی بوده و ساترا به عنوان یک دستگاه اجرایی آن را تبلیغ می کند، اما با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع به بحثی بزرگ در عرصه فرهنگ و هنر کشور تبدیل شده است. میزان مواد تولید شده در این زمینه اهمیت موضوع را به خوبی نشان می دهد.

«صداسیما مسئولیت رصد شبکه نمایش خانگی را بر عهده دارد» این جمع بندی نهایی جلسه سه شنبه گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی است. شورای عالی انقلاب فرهنگی عصر سه‌شنبه در جلسه‌ای به ریاست سید ابراهیم رئیسی، خط مشی و اصول حوزه صوت و تصویر در سراسر جهان را مورد بحث و بررسی قرار داد و ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را تصویب کرد. بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مسئولیت نظارت بر شبکه های جهانی رادیو و تصویر و تلویزیون داخلی بر اساس قانون اساسی و قوانین مربوط به آن بر عهده سازمان صدا و سیما است.

پیش از آن صحبت های زیادی درباره کنترل سازمان صدا و سیما بر محتوای تولید شده در حوزه نمایش خانگی و رسانه فراگیر مطرح بود. حال به نظر می رسد این تصمیم یک واحد کنترلی در حوزه محتواست و می توان گفت نقش بخش خصوصی روشن شده است. بر اساس این تصمیم کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، اعضای اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی برای تهیه قانون جدید مدیریت صوت و تصویر تشکیل و به تصویب شورای عالی می رسد.

قائم مقام سازمان صدا و سیما در امور نظارت صوتی و تصویری فراگیر گفت: «این مصوبه ابهامات را برطرف کرده و جایگاه تنظیم گری و مجوز دهندگی و نظارت سازمان صدا و سیما و البته به طور ویژه ساترا را بر نمایش خانگی تحکیم بخشیده است. اتفاق جدیدی نبوده است. ما ضوابطی داریم که بر اساس آن عمل می کنیم. این موضوع صرفا برای روشن تر شدن مطلب و رفع برخی شبهات احتمالی برخی افراد است که به هر دلیلی یا مطالعه دقیقی نداشته اند یا برداشت شان از قوانین و مقررات متفاوت بوده است. الان این شبهه برطرف شده است. ضوابط محتوایی آماده است و به تصویب خواهیم رساند.»

هرچند چند تن از هنرمندان درباره این تصمیم اظهار نظر کرده و در پیام مشترک خود آن را «پایانی بر نمایش خانگی» نامیده اند، اما این نظر همه حاضران در صحنه نمایش خانه نیست و برخی از فعالان و مدیران نظرات متفاوتی دارند. در ادامه نگاهی داریم به نظر صاحب دامنه داخلی در مورد این تصمیم.

امیرحسین حیدری مدیر پلتفرم تماشاخونه گفت: «این نکته را هم باید در نظر داشت که با توجه به این‌که در قانون اساسی ما مساله صوت و تصویر فراگیر قید شده بود، باید صدا و سیما را متولی این کار قرار می‌دادیم. البته شاید به دلیل تازه بودن اکوسیستم پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر، تفسیرهای مختلفی از قانون می‌شد و همین مساله، متولی بودن سازمان صدا و سیما و ساترا را به تاخیر می‌انداخت. از نظر من این تاخیر، فقط به‌دلیل تفسیرهای مختلفی بود که از قانون می‌شد.»

به گفته رئیس رسانه اپرا، اکنون نقش پلتفرم مشخص شده است. سید رامین موسوی گفت: «به‌نظرم با توجه به مشخص شدن قانون و تصمیم اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، حالا پلتفرم‌ها بهتر می‌دانند که تکلیف‌شان چیست. این مساله یک گام رو به جلوست. دیگر همه می‌دادند که با چه نهادی روبه‌رو هستند. البته این را هم باید گفت که تاکنون رویکرد پلتفرم‌ها مشخص بود اما درباره تنظیم‌گری تصمیم قطعی اعلام نشده بود.»

آرش دارابیان، یکی از فعالان صوتی و تصویری، درباره مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: قبلا شورای کرامت نظام با بحث مصوبه فوق مخالفت کرده بود، اما اکنون به تصویب سازمان فراتر از قانون رسیده است، یعنی می توان آن را اجرا کرد. یک شورای مشورتی، می بینیم که ساترا آنطور که باید عمل می کند و باید در آینده نزدیک شاهد چیزهای بهتری باشیم.»

سعید مشهدی یکی دیگر از فعالان این حوزه گفت: آنچه درباره مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی می توان گفت حل مشکلی است که این حوزه مدت هاست درگیر آن بوده است. پیش از آن، اختلاف نظرها مانع از پیشرفت منطقی کارها می شد. از آنجایی که با در اختیار گرفتن سازمان صدا و سیما این اختلافات برطرف شده است، بهتر است به این حوزه و فعالیت های آن توجه شود».

اگر فضای این حوزه نامشخص باشد به گفته وی ممکن است حوزه وارد حوزه صدا و تصویر نشود یا به صورت جدی وارد نشود. حل مسئله یکی از این موارد است.

مشهدی گفت: دومین مزیت این است که ذی نفعان با توجه به شرایط موجود وظایف خود را می دانند. کسانی که می خواهند کار خود را انجام دهند می دانند که در فاصله بین ابزارها متوقف نمی شوند. ضمن اینکه اگر بخواهد جلو برود با شرایط جدید کار می کند. این موضوع به نفع هر دو طرف است».

پیمان جبلی رئیس رسانه ملی گفت: ساترا به نمایندگی از صداوسیما مسئولیت تنظیم حوزه صدا و تصویر پخش شده در بستر مجازی را بر عهده دارد و البته در حوزه رسانه ها و ناشران کاربر محور به ویژه نمایش خانگی، نظارت و صدور مجوز تولید و انتشار بر عهده صداسیما است.این مبنا علاوه بر سایر مبانی قانونی باید رعایت شود. ما از قوانین حاکم بر جرایم در مجلس و دولت پیروی می کنیم تا دستگاه قضایی بتواند راه مسالمت آمیزتر و آسان تری را برای رسیدگی به جرایم دنبال کند.